Badjeolbmo sadjásašveahkkeášši ja persovdnadieđuid gieđahallan

Beaiváduvvon 16.12.2020

EU:a diehtosuodjeásahus gáibida, ahte oaččot dieđu das, mo persovdnadieđut gieđahallojit badjeolbmo sadjásašveahkkeášši gieđahallama oktavuođas Eanadoalliid ealáhatlágádusas (Maatalousyrittäjien eläkelaitos) Melas.

Manin ja mainna ákkain du persovdnadieđut gieđahallojit?

Du persovdnadieđut dárbbašuvvojit sadjásašveahkkeášši gieđahallamis. Jos Mela ii oaččo bivdojuvvon dieđuid, dat ii sáhte čoavdit vuoigatvuođa sadjásašveahkkái ja máksit buhtadusa sadjásašveahkis.

Sadjásašveahkkeášši gieđahallama várás čoggojuvvon dieđut geavahuvvojit maiddái nuppástusohcamis, dárkkistandoaimmas, statistihkain ja dutkamušas.

Mela gieđahallá persovdnadieđuidat lágas ásahuvvon geatnegasvuođa čuovvuma várás.

Mela vuoigatvuohta háhkat ja luohpadit persovdnadieđuidat

Melas lea láhkii vuođđuduvvi vuoigatvuohta háhkat ja luohpadit dieđuid, mat leat vealtameahttumat sadjásašveahkkeášši gieđahallamis.

Juos dieđuid skáhppon dahje luohpadeapmi ii vuođđuduva láhkii, dus bivdojuvvo lohpi, man sáhtát juos háliidat maŋŋá geassit eret.

Mela sáhttá leat sadjásašveahkkeášši gieđahallamis oktavuođas ee. bálgosii, boazoisidii, vearrohálddahussii, Kelai, Ealáhatdorvoguovddážii (Eläketurvakeskus) dahje oadjolágádusaide.

Dus lea vuoigatvuohta dárkkistit dieđuida

Jos háliidat, de dus lea vuoigatvuohta oažžut diehtit, mat dieđut du birra leat vurkejuvvon Mela registariidda. Sáhtát oažžut kopiija persovdnadieđuinat.

Sáhtát bivdit eahpedárkilis ja boastto persovdnadieđuid njulgema. Sáhtát maiddái dievasmahttit váilevaš persovdnadieđuidat, juos das lea persovdnadieđuid gieđahallanulbmila dáfus mearkkašupmi.

Sáhtát bivdit Mela ráddjet persovdnadieđuidat gieđahallama, juos dat leat du mielas boastut dahje dat gieđahallojit lágavuostásaččat. Dalle Mela sáhttá gieđahallat dieđuidat dušše du lobiin dahje diehtosuodjeásahusa erenomážit máinnašan dárkkuhusaide.

Persovdnadieđuide guoski bivdaga dahkan ja vástádusa oažžun lea dábálaččat nuvttá.’Jos Mela ii ollašuhte du bivdaga vuođul persovdnadieđuidat guoski doaibmabijuid, oaččot almmuhusa áššis maŋimuštá mánotbaji siste. Jos bivdaga ii sáhte ollašuhttit, Mela muitala siva.

Diehtosuodjeásahusa mieldásaš registrerejuvvon olbmo vuoigatvuođat, maid it sáhte geavahit

Sadjásašveahkkeášši gieđahallan vuođđuduvvá láhkii, nu ahte it sáhte vuosttildit persovdnadieđuidat gieđahallama, itge bivdit gieđahallamis dárbbašlaš persovdnadieđuidat eretsihkkuma dahje daid sirdima Mela olggobeali vuogádahkii.

Váidalanvuoigatvuohta

Jos don leat duhtameahttun Mela čovdosii persovdnadieđuidat guoski áššis dahje jos oainnát, ahte Mela ii čuovo EU:a diehtosuodjeásahusa du guoski persovdnadieđuid gieđahallamis, dus lea vuoigatvuohta váidalit áššis diehtosuodjesáttaolbmui.

Persovdnadieđuidat seailluheapmi

Sadjásašveahkkeášši gieđahallamis dárbbašlaš dieđut seailluhuvvojit lágas mearriduvvon áiggi. Seailluhanáigi lea dábálaččat logi jagi sadjásašveahki mieđiheamis.